Na półkach sklepowych coraz częściej widzimy produkty oznaczone hasłami „vegan”, „plant-based” czy „eko”. Zielone etykiety, rysunki listków i chwytliwe slogany mają budzić wrażenie, że kupujemy coś dobrego — dla nas, dla planety, dla zwierząt. Problem w tym, że te deklaracje często nie mają pokrycia w faktach. W Unii Europejskiej nie istnieje prawna definicja słowa „wegański”, więc producent może umieścić je na opakowaniu bez żadnej zewnętrznej weryfikacji.
W takiej rzeczywistości szczególnego znaczenia nabierają niezależne certyfikaty, które oddzielają marketing od faktów. Jednym z najbardziej wiarygodnych i rozpoznawalnych w Polsce symboli jest Znak V przyznawany przez Fundację Viva! – organizację, która od ponad 20 lat działa na rzecz praw zwierząt.
Niestety obecnie każda marka może umieścić na produkcie określenie „vegan” lub „wegański”, nawet jeśli nikt tego nie zweryfikował. W Unii Europejskiej (a więc także w Polsce) brakuje jednolitej, prawnie zdefiniowanej normy, która określałaby, kto i w jakich warunkach może używać takich oznaczeń. W praktyce oznacza to, że wystarczy decyzja producenta, by na etykiecie pojawił się napis „vegan”. Nie ma obowiązku potwierdzania tego przez niezależną instytucję ani urzędowej kontroli zgodności.
Oczywiście wiele marek rzeczywiście dba o przejrzyste, roślinne i nietestowane składy. Problem w tym, że konsument nie ma żadnej gwarancji, że taka deklaracja jest rzetelna. Dodatkowo dochodzi kwestia testów na zwierzętach. Niektóre firmy deklarują, że ich produkt jest wegański, bo nie zawiera składników pochodzenia zwierzęcego, ale nie wspominają, że część składników była testowana na zwierzętach przez dostawców. To istotna różnica, którą wychwytują procedury certyfikacyjne.
Co naprawdę oznacza Znak V?
Znak V to gwarancja, że produkt jest w 100% wolny od składników pochodzenia zwierzęcego, nie był testowany na zwierzętach i nie zawiera oleju palmowego powyżej 4% (a ten dopuszczalny procent musi pochodzić z certyfikowanych upraw, które nie niszczą siedlisk zwierząt). Certyfikat dotyczy nie tylko gotowego produktu, ale całego procesu jego powstawania — od pochodzenia surowców przez sposób produkcji aż po testy i dystrybucję.
Za Znakiem V stoi zespół specjalistów Fundacji Viva!, w skład którego wchodzą m.in. technolodzy żywności, chemicy i eksperci ds. etyki produkcji. To oni sprawdzają każdy detal, zanim produkt otrzyma prawo do noszenia symbolu V. Ich praca to nie formalność, ale rzeczywista, rzetelna weryfikacja, której celem jest ochrona zwierząt i uczciwość wobec konsumentów.
Jak przebiega proces certyfikacji?
Producent zainteresowany certyfikacją Znak V składa do Fundacji Viva! wniosek wraz z kompletną dokumentacją produktu: pełnym składem, recepturą, opisem procesu produkcyjnego oraz danymi dostawców. Następnie zespół certyfikujący przeprowadza szczegółową analizę każdego składnika, jego pochodzenia, sposobu pozyskania i produkcji gotowego produktu.
W razie potrzeby eksperci kontaktują się także z dostawcami półproduktów, aby potwierdzić, że również oni przestrzegają zasad wegańskiej produkcji. Każdy etap ma znaczenie — wystarczy jeden niezgodny składnik lub niejasne źródło, by produkt nie uzyskał certyfikatu.
Dopiero po pozytywnej weryfikacji producent otrzymuje prawo do używania Znaku V na swoich produktach i materiałach promocyjnych. Certyfikat jest przyznawany na określony czas i wymaga regularnego odnawiania, co oznacza, że produkty pozostają pod stałą kontrolą. To nie jednorazowa deklaracja, ale ciągła gwarancja jakości i etyki.
Dlaczego Znak V jest wiarygodny?
Na rynku istnieje wiele symboli sugerujących wegańskość czy etyczną produkcję. Część z nich powstała oddolnie, część została wymyślona przez same marki. Tylko nieliczne mają rzeczywiste zaplecze — instytucję, procedury, ekspertów i prawną ochronę.
Znak V jest zarejestrowanym znakiem towarowym chronionym prawnie, co oznacza, że tylko Fundacja Viva! ma prawo do jego przyznawania. Każde użycie tego symbolu bez zgody Fundacji stanowi naruszenie praw autorskich. Dzięki temu konsument może być pewien, że jeśli widzi Znak V, to nie jest to graficzny chwyt marketingowy, lecz autentyczne potwierdzenie wegańskiego statusu produktu. Wiarygodność certyfikatu wynika również z jego przejrzystości.
Co daje certyfikat producentom i konsumentom?
Dla producenta uzyskanie Znaku V to nie tylko prestiż i możliwość używania rozpoznawalnego symbolu, ale przede wszystkim zaufanie klientów. Coraz więcej osób szuka produktów, które są zgodne z ich wartościami, ale jednocześnie nie chce tracić czasu na analizowanie każdego składu. Znak V pozwala im kupować świadomie i z pewnością, że nikt ich nie wprowadza w błąd.
Dla konsumenta to ogromne ułatwienie: wystarczy jedno spojrzenie na opakowanie, by wiedzieć, że produkt został sprawdzony przez niezależnych ekspertów. W świecie, w którym granica między reklamą a rzeczywistością bywa bardzo cienka, Znak V to symbol zaufania, rzetelności i przejrzystości.
Jak uzyskać Znak V?
Proces certyfikacji można rozpocząć, kontaktując się z Fundacją Viva! przez stronę znakv.pl
Producent otrzymuje szczegółowe informacje dotyczące wymaganych dokumentów i zasad oceny produktu. Fundacja prowadzi certyfikację w sposób partnerski — wspiera producentów w spełnianiu wymogów i dba o to, by proces był jasny i przyjazny.
Coraz więcej firm w Polsce i za granicą decyduje się na uzyskanie tego certyfikatu, bo wie, że Znak V to coś więcej niż symbol.
Zaufanie – nowa waluta etyki
W gąszczu kolorowych opakowań, błyszczących etykiet i reklam trudno czasem zachować czujność. Słowo „vegan” stało się modne — przyciąga uwagę, dobrze wygląda na półce, budzi pozytywne skojarzenia. Nie zawsze jednak znaczy to, co powinno. Dlatego właśnie warto ufać symbolom, które mają realne znaczenie.
Niezależne certyfikaty są tak ważne, bo ich zadaniem jest oddzielenie marketingu od faktów. Aby produkt mógł zostać oznaczony Znakiem V, musi przejść szczegółową analizę i dopiero po spełnieniu wszystkich kryteriów producent otrzymuje prawo do umieszczenia Znaku V na opakowaniu. To oznacza, że ktoś niezależny, z zewnątrz, faktycznie sprawdził to, co widzimy na etykiecie. Znak V to zarejestrowany znak towarowy w urzędzie patentowym. Oznacza to, że Fundacja Viva! posiada wyłączne prawa do używania tego symbolu i może certyfikować nim produkty spełniające określone kryteria, np. wegańskie. Znak V w tym znaczeniu jest chroniony prawnie, a jego użycie przez innych może stanowić naruszenie praw Fundacji Viva!
Dzięki temu konsument zyskuje coś, czego dziś najbardziej brakuje w świecie reklam i obietnic — zaufanie.
Znak V to nie tylko symbol graficzny. To narzędzie wyboru, które ułatwia codzienne decyzje. Pomaga kupować mądrzej, bez konieczności analizowania każdego składu czy szukania informacji o testach. To przewodnik po świecie produktów, które naprawdę spełniają zasady weganizmu, a nie tylko wyglądają na „zielone”.
Co daje certyfikat?
Rolą certyfikatu jest sprawdzenie tego, co producent deklaruje. Tylko jeśli wszystko jest zgodne, produkt dostaje prawo do używania certyfikatu. Oczywiście certyfikaty mają różne wytyczne i mogą się różnić. Warto sprawdzić, co konkretnie stoi za znaczkiem, dopytać autorów czy doczytać na stronie.
Obecnie przepisy dotyczące etykietowania żywności i kosmetyków w UE (np. Rozporządzenie 1169/2011 w przypadku żywności) nie regulują precyzyjnie, co oznacza „vegański” czy „wegetariański”.
Komisja Europejska zapowiedziała, że w przyszłości może to ujednolicić, ale na razie państwa członkowskie mogą same określać zasady, Polska jeszcze nie wprowadziła takiej definicji. Podsumowując: „Vegan” bez certyfikatu = deklaracja producenta, „Vegan” z certyfikatem = potwierdzona, wiarygodna informacja.
Dlatego jeśli zależy Ci na etycznych, sprawdzonych produktach, szukaj Znaku V. On oznacza, że ktoś naprawdę to sprawdził, jest wiarygodny i możesz być spokojny/a.
